نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی رازی‌زاده ¹
• فاطمه‌سادات سجادی ²

¹ استادیار گروه هنرهای رسانه‌ای، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، قم، ایران

² گروه هنرهای رسانه‌ای، دانشکده دین و رسانه، دانشگاه صداوسیما، قم، ایران

چکیده

رساله‌ی لغت موران از جمله متون تمثیلی و نمادین در سنت حکمت اشراق است که در آن شیخ شهاب‌الدین سهروردی، برای تبیین مفاهیم بنیادینی همچون نور، مراتب وجود، سلوک روحانی و حقیقت معرفت، از زبان نمایشی بهره می‌گیرد. این مقاله با رویکردی تحلیلی-تفسیری و با تکیه بر مبانی فلسفه اشراق، به بررسی نحوه‌ی کاربست عناصر نمایشی و بیانی چون تمثیل، استعاره، نماد، فضاهای خیالی و ساختار روایت در این رساله می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سهروردی با آفرینش جهانی چندلایه از تصاویر ذهنی و رمزآلود، امکان نوعی درک شهودی-فلسفی از مفاهیم اشراقی را برای مخاطب فراهم می‌سازد. برخلاف زبان صوری و استدلالی فلسفه مشاء، سهروردی زبان خود را به سوی بیان غیرمستقیم و هنری سوق داده و تلاش کرده است تا از طریق بازنمایی نمایشیِ معنا، مخاطب را به تجربه‌ی باطنی از حقیقت رهنمون کند. در نتیجه، لغت موران نه صرفاً متنی ادبی یا عرفانی، بلکه نمونه‌ای شاخص از تلفیق ساختارهای بیانی هنری با مبانی فلسفه‌ی اشراق به شمار می‌رود؛ اثری که در آن فلسفه نه با برهان، بلکه با تماشای رمزی و کشف شهودی به مخاطب عرضه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• داستان‌های رمزی-عرفانی
• مفاهیم حکمی
• لغت موران
• شیخ اشراق
• زبان نمایشی

عنوان مقاله [English]

The Representation of Illuminationist Wisdom in Mystical-Allegorical Stories: An Analysis of the Dramatic Language in Suhrawardī’s Lughat-e Morān

نویسندگان [English]

• Ali Razizadeh ¹
• Fatemesadat Sajjadi ²

¹ Assistant Professor in Department of Media Arts, Religion and Media Faculty, IRIB University, Qom, Iran

² Department of Media Arts, Religion and Media Faculty, IRIB University, Qom, Iran

چکیده [English]

The Language of the Termites (Lughat-e Murān) is one of the symbolic and allegorical texts in the tradition of Illuminationist (Ishrāqī) wisdom, in which Shihāb al-Dīn Suhrawardī employs a theatrical and imaginative language to articulate core philosophical concepts such as light, hierarchies of being, spiritual journey, and gnostic knowledge. This article adopts an analytical-interpretive approach and examines how Suhrawardī integrates dramatic and symbolic elements, including allegory, metaphor, imagery, imaginative spaces, and story structures, into his philosophical exposition. The findings demonstrate that Suhrawardī creates a multi-layered world of symbolic visions and mystical codes, enabling a philosophical and intuitive understanding of abstract Illuminationist ideas. Departing from the formal and syllogistic language of Peripatetic philosophy, he shifts toward an indirect and artistic expression of truth, inviting the reader not merely to grasp ideas intellectually, but to experience them inwardly and contemplatively. Thus, Lughat al-Murān is not merely a literary or mystical text, but a profound example of the fusion between aesthetic story structures and the metaphysical principles of Illuminationist wisdom, where wisdom is conveyed not through argument, but through symbolic witnessing and inner illumination.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mystical-Allegorical Stories
• Illuminationist Wisdom
• Lughat-e Morān
• Suhrawardī
• Dramatic Language