نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• فائقه عبداللهیان

استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665، تهران، ایران.

چکیده

تجربۀ دینی یکی از مباحث مهم و پیچیده در فلسفه دین است که فیلسوفان دین به بحث و تدریس پیرامون آن همت گمارده‌اند. تاکنون عرصۀ نشانه‌شناسی نظریه‌ای منسجم برای شرح چگونگی ظهور تجربۀ دینی و نشانه‌های متافیزیکی در حوزۀ گفت‌و‌گوی فیلمنامه داستانی ارائه نداده است. از نتایج بررسی اصول گردآوری‌شدة کر الام، استاد ادبیات انگلیسی دانشگاه بولونیای ایتالیا، در کتاب نشانه‌شناسی تئاتر و درام او؛ ازجمله اصول همکاری و صنایع بلاغی گرایس، می‌توان برای اولین‌بار نظام نشانه‌ای برای شرح چگونگی ظهور تجربۀ دینی در حوزۀ گفت‌و‌گوی فیلمنامه داستانی تدوین کرد. براین‌اساس، موفقیت دو فیلمنامه داستانی به همین سادگی و خیلی دور - خیلی نزدیک برای نشان‌دادن تجربۀ دینی و انتقال درون‌مایۀ معناگرای خود، مرهون به‌کارگیری عامل غیاب و نقض کیفیت گفت‌و‌گویی شخصیت‌ها در طول فیلمنامه همراه با ظهور بارقۀ مقدس در بخش پایان‌بندی است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در فیلمنامه داستانی به همین سادگی، شخصیت اصلی، در چهار مورد، بند ب از اصل «کیفیت» مکالمه‌ای را به دلیل ترس از جهان مدرن نقض می‌کند. این بند ناظر بر بیان‌نکردن آن چیزی است که شاهدی برای آن وجود ندارد. در انتهای فیلمنامه، عامل ماورایی استخاره، ضمن رقم‌زدن تجربه دینی، همۀ عوامل نگران‌کننده را به کناری می‌نهد. در فیلمنامه داستانی خیلی دور خیلی نزدیک نیز، وجودداشتن یا نبود جهان متافیزیک و معنا، با غیاب و نقض بند ب از اصل «کیفیت» در هفت مورد از گفت‌و‌گوها، موردتوجه مخاطبان قرار می‌گیرد و پس از به اوج رسیدن حیرت و سرگشتگی شخصیت‌ها و مخاطبان در اثر این غیاب، ظهور یک امر ماورایی و متافیزیکی در انتهای فیلمنامه، موجب اثبات وجود جهان متافیزیک و رقم‌زدن تجربۀ دینی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• فیلمنامه‌ی داستانی
• نشانه‌شناسی متافیزیک
• غیاب و نقض کیفیت گفت‌و‌گویی
• به همین سادگی
• خیلی دور - خیلی نزدیک

عنوان مقاله [English]

Semiotics of Religious Experience in the Dialogues of Two Narrative Screenplays, As Simple as That and So Far, So Close

نویسنده [English]

• Faegheh Abdollahian

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, P.O. Box 889 -14665, Iran.

چکیده [English]

so far, the field of semiotics has not presented a coherent theory to explain how religious experience and metaphysical signs emerge within the dialogue of a narrative screenplay. Drawing upon the principles compiled by Keir Elam, Professor of English Literature at the University of Bologna, Italy in his book The Semiotics of Theatre and Drama, including Grices cooperative principles and rhetorical devices, it is possible for the first time to develop a semiotic system to elucidate the emergence of religious experience in the dialogue of a narrative screenplay.
Research findings indicate that in the narrative screenplay As Simple as That, the main character violates clause B of the conversational principle of quality on four occasions due to fear of the modern world. This clause refers to not stating something for which there is no evidence. At the end of the screenplay, the supernatural factor of istikhara, while creating a religious experience, dismisses all the worrying factors. In the narrative screenplay So Far, So Close, the existence or non-existence of the metaphysical and meaningful world is brought to the attention of the audience through the absence and violation of clause B of the quality principle in Seven dialogues. After the characters and audiences amazement and bewilderment reach their peak due to this absence, the appearance of a supernatural and metaphysical event at the end of the screenplay proves the existence of the world of meaning and metaphysics, thereby creating a religious experience.

کلیدواژه‌ها [English]

• Narrative Screenplay
• Semiotics of Metaphysics
• Absence and Violation of Conversational Quality
• As Simple as That
• So Far
• So Close