نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای زبان و ادبیات فارسی

10.22080/lpr.2025.28067.1067

چکیده

دوگانگی بر سر انتخاب اصیل و غیراصیل رهیافتی است که در عرفان به­‌ویژه داستان‌­های عرفانی و فلسفی قابل مشاهده است. شناسا با فهم موقعیتی که در آن قرار دارد، می­‌تواند دست به انتخابی اصیل بزند. فرصت اصیل یا غیراصیل بودن، امکانی است که در تعامل با پیرامون یا جهان معنا می­‌یابد. برجسته‌­ترین وجه ممیزۀ وجود اصیل، آگاهی او از وضعیت غیرمعمول اما مطلوب است. وجود غیراصیل خود را به‌عنوان یک موجود مستقل از یاد می­‌برد و تن به خواسته‌­هایی می­‌دهد که او را از خواسته‌ای راستین دور می‌­سازد. به نظر می‌­رسد مولوی بر این باور است که عرفان از نقطه‌­ای آغاز می‌شود که وجود غیراصیل روزمرگی را رها کرده و به‌دنبال خواسته‌ی اصیل، سعی در شناخت خود، باشندگان و جهان دارد. در نظرگاه مولانا و هایدگر، عدم معرفتِ وجودِ اصیل نسبت به هستی و امکانات خویش موجب می‌­شود تا او در دغدغه‌­های معمول جهان مستحیل گردد و خویشتن را در مقام یک فرد مستقل از یاد ببرد؛ اما هستی اصیل و راستین علاوه‌بر وقوف بر امکانات خویش، خویشتن را نامأنوس و نامتجانس در عالم درمی‌­یابد. از «بودن در جهان» احساس ترس و بیگانگی می­‌کند و درصدد آن است تا به‌واسطه‌ی این ترس‌­آ­گاهی و مرگ­‌اندیشی- که از رهگذر چیرگی بر تصورات قالبی به دست می‌­آید- به انفتاح اصیل برسد. مقومِ فتوحِ اگزیستنسِ وجودِ اصیل، شنیدن و گوش فرادادن به ندای درونی است؛ به‌طور معمول این ندا­های قلبی در موقعیت‌های مرزی استماع می­‌شوند و در چنین موقعیت­‌هایی است که شرایط بازگشت به اصالت و خروج از عدم اصالت فراهم می­‌گردد. ترس­‌آگاهی و به­‌تبع آن، مرگ‌­آگاهی نیز در شرایط اضطراری و استثنایی نمایان می­‌شوند. درواقع انسان در فرآیند این دو گزاره، می­تواند به تفرد برسد و از یک فرد منتشر به موجود منفرد تغییر یابد. شناسا از زمانی که پا به عرصۀ هستی می­‌گذارد، سعی دارد این احساس نامأنوس و غربتِ «در جهان بودن» را به دو شیوه حل کند یا خویشتن را در امورات جهان پیرامون و خواسته­‌هایش مستغرق سازد یا با اجتناب از عادت­‌واره­های روزمره، به گشودگی والا برسد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The application of "fear-awareness" and "death-awareness" of Heidegger's authentic existence in Molana's Masnavi

نویسنده [English]

  • Maryam Haghshenas

phd in Persian language and literature

چکیده [English]

. In the views of Molavi and Heidegger, the lack of knowledge of authentic existence regarding being and its possibilities leads it to become absorbed in the ordinary concerns of the world, causing it to forget itself as an independent individual. However, authentic and true existence, in addition to being aware of its possibilities, perceives itself as unfamiliar and heterogeneous in the world. It feels fear and alienation from "being in the world" and seeks to achieve authentic openness through this fear-awareness and contemplation of death—which is attained by overcoming conventional perceptions. The foundation of the breakthroughs of the existence of authentic being lies in listening and heeding the inner call; typically, these heartfelt calls are heard in border situations, and it is in such circumstances that the conditions for returning to authenticity and escaping inauthenticity are created. Fear-awareness and consequently death-awareness also manifest in emergency and exceptional conditions. In fact, it is through the process of these two propositions that a person can reach individuality and transform from a dispersed individual into a singular being. From the moment an individual steps into the realm of existence, they strive to resolve this feeling of unfamiliarity and alienation of "being in the world" in two ways: either by immersing themselves in the affairs of the surrounding world and its desires or by attempting to reach a higher openness by avoiding daily habits.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Heidegger
  • Molavi
  • Authentic existence
  • Inauthentic existence
  • Fear-awareness
  • Death-awareness
  • Masnavi