نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی پسادکتری گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشگاه رازی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رمان «ماه غمگین، ماه سرخ» اثر رضا جولایی، بر مبنای نظریه امر والا و فروریختن فراروایتها در اندیشه ژانفرانسوا لیوتار نگاشته شده است. فراروایتها (یا کلانروایتها)، به روایتهای بزرگ و فراگیری اطلاق میشود که معنای تاریخ، جامعه و ارزشها را حول یک نظم یا حقیقت جهانی تبیین میکنند؛ اما لیوتار در عصر پستمدرن، بحران مشروعیت و فروپاشی این روایتهای فراگیر را نشان میدهد و جای آنها را به خردهروایتهای پراکنده، محلی و شخصی میدهد. در این میان، امر والا نزد لیوتار تجربهای است که آدمی را با حد نهایی دریافت، زبان و معنا مواجه میکند؛ تجربهای سرشار از حیرت یا ترس، که فراتر از توان بازنمایی کامل عقل و زبان قرار میگیرد. هدف نگارنده از این پژوهش، تبیین چگونگی بازتاب امر والا و زوال فراروایتها در لایههای معنایی و ساختاری رمان «ماه غمگین، ماه سرخ» است. روش تحقیق، کیفی و مبتنی بر تحلیل و تفسیر متن، با الهام از مفاهیم زیباییشناسی و فلسفی لیوتار و بررسی نمونههای روایی و گفتوگوهای شخصیتها انجام شده است. یافتهها نشان میدهد که جولایی با پرداخت به فقدانها، سوگ، مواجهه با مرگ و ناتوانی زبان در بیان تجربههای بنیادین، لحظات والای لیوتاری را خلق میکند. همچنین با ترسیم شکست آرمانها، بیاعتباری اهداف کلان و جدال شخصیتها با قدرت، سقوط فراروایتهای سیاسی و اجتماعی را در بستر روایت برجسته میسازد و صداهای فردی، تجربههای زیسته و خردروایتهای مقاومت را به جای آنها مینشاند.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Analysis of the Sublime Experience and the Crisis of Meaning in the Context of Metanarrative Collapse: A Case Study of the Novel "Sad Moon, Red Moon" Based on Lyotard's Thoughts
نویسنده [English]
- Roghayeh mousavi
Postdoctoral Researcher in Persian Language and Literature - Razi University
چکیده [English]
The present research aims to examine the novel "Sad Moon, Red Moon" by Reza Jolayee, based on the theory of the sublime and the deconstruction of metanarratives in Jean-François Lyotard's thought. Metanarratives (or grand narratives) refer to comprehensive narratives that explain the meaning of history, society, and values around a global order or truth; however, Lyotard, in the postmodern era, demonstrates the crisis of legitimacy and collapse of these comprehensive narratives, replacing them with scattered, local, and personal micro-narratives. In this context, the sublime for Lyotard is an experience that confronts humans with the ultimate limits of comprehension, language, and meaning; an experience full of wonder or fear, which lies beyond the complete representational capacity of reason and language. The author's aim in this research is to explain how the sublime and the decline of metanarratives are reflected in the semantic and structural layers of the novel "Sad Moon, Red Moon". The research method is qualitative, based on text analysis and interpretation, inspired by Lyotard's aesthetic and philosophical concepts and examining narrative examples and character dialogues. The findings show that Jolayi creates Lyotardian sublime moments by addressing absences, mourning, confronting death, and the inability of language to express fundamental experiences. Additionally, by depicting the failure of ideals, the discrediting of grand objectives, and characters' struggles with power, he highlights the collapse of political and social metanarratives within the narrative, replacing them with individual voices, lived experiences, and micro-narratives of resistance.
کلیدواژهها [English]
- History
- Reza Jolayee
- Sad Moon
- Red Moon
- Lyotard
- Sublime
- Metanarrative
)