نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مرضیه خلیلی زاده گنجعلیخانی ¹
• آناهیتا امیرشجاعی ¹
• مریم قدرتی ²

¹ استادیار مطالعات ترجمه، عضو هیات علمی گروه زبانهای خارجی، دانشکده گردشگری، مجتمع آموزش عالی بم، کرمان، ایران

² استادیار مطالعات ترجمه، عضو هیات علمی گروه زبانهای خارجی، دانشکده مدیریت و علوم انسانی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار،

چکیده

چکیده
این پژوهش به بررسی ترجمه‌ی سه مترجم از رباعیات خیام بر اساس مدل یارمحمدی در ترجمه شعر خیام می‌پردازد. مدل یارمحمدی، که در ابتدا به‌عنوان تحلیل گفتمان ترجمه ادوارد فیتزجرالد توسعه یافته است، بر این نکته تاکید دارد که گفتمان فیتزجرالد در سراسر ترجمه‌هایش با گفتمان خیام همسو باقی می‌ماند. پژوهش حاضر این مدل را بازبینی کرده و آن را در تحلیل گفتمان ترجمه‌های سه مترجم‌ از رباعیات خیام، از جمله ترجمه‌های فیتزجرالد، ای. اچ. وینفیلد و عباس و منصور آریان‌پور، به کار گرفته است و هشت رباعی منتخب را مورد تحلیل قرار داده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که استراتژی‌های ترجمه در این آثار تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند: فیتزجرالد تصاویر و عناصر زمینه‌ای را تغییر داده تا با ذائقه خوانندگانش هماهنگ شود، درحالی‌که وینفیلد وفاداری بیشتری به ایدئولوژی خیام نشان می‌دهد، هرچند در برخی موارد برای وضوح بیشتر تغییراتی ایجاد کرده و برخی موارد را ترجمه‌ نکرده است. ترجمه آریان‌پور به متن اصلی نزدیک‌تر است، اما در برخی موارد به دلیل پایبندی بیش‌ازحد به متن مبدأ ممکن است باعث سوءتفاهم در خوانندگان ‌شود. این مشاهدات نشان می‌دهند که در حالی که مدل یارمحمدی برای تحلیل گفتمان در سطح کلان مفید است، برای بررسی عناصر شعری همچون قافیه، واج‌آرایی، توازن آوایی و تصویرسازی به یک چارچوب مکمل نیز در سطح خرد نیاز است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل گفتمان
• ترجمه شعر
• رباعی
• تحلیل سطح کلان
• تحلیل سطح خرد

عنوان مقاله [English]

The Analysis of the Translation of Khayyam's Quatrains based on Yarmohammadi's Critical Discourse Analysis Model

نویسندگان [English]

• Marziyeh khalilizadeh ¹
• Anahita Amirshojai ¹
• Maryam Ghodrati ²

¹ Assistant Professor of Translation Studies, Foreign Languages Department, Tourism Faculty, Higher Education Complex of Bam, Kerman, Iran

² Assistant Professor of Translation Studies, Foreign Languages Department, Faculty of Management and Humanities, Chabahar Maritime University, Chabahar, Iran

چکیده [English]

This paper examines the translation of Khayyam's quatrains by three translators based on Yarmohammadi's model. Yarmohammadi's model, originally developed as a discourse analysis of Edward Fitzgerald's translation, emphasizing that Fitzgerald's discourse remains aligned with Khayyam's discourse throughout his translations. The paper has reviewed this model and applied it in the discourse analysis of the translations of Khayyam's quatrains by three translators, including the translations of Fitzgerald, E. H. Winfield, Abbas and Mansour Arianpour, and analyzed eight selected quatrains. The findings show that the translation strategies in these works have significant differences: Fitzgerald changed the images and contextual elements to match the taste of his readers, while Winfield showed more loyalty to Khayyam's ideology, although he made changes in some cases for greater clarity and did not translate some parts. Arianpour's translation is closer to the original text, but in some cases due to excessive adherence to the source text, it may cause misunderstanding in the readers. These observations show that while Yarmohammadi's model is useful for analyzing discourse at the macro level, a complementary framework is also needed at the micro level to examine poetic elements such as rhyme, phonology, phonetic balance, and imagery.

کلیدواژه‌ها [English]

• CDA
• Poetry Translation
• Quatrains
• Macro level
• Micro level