نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نجم الدین رستم ¹
• دیار مردان ²

¹ استادیار، مرکز تحقیقات، آموزش و مشاوره ، دانشگاه چرموو ، اقلیم کردستان عراق .

² دانشکده‌ زبان و علوم انسانی، زبان و ادبیات ، دانشگاه چرموو، جمجمال، اقلیم کردستان عراق.

چکیده

چکیده
جایگاه و هویت راوی در مقام اصلی‌ترین کارگزار رواییِ درون متنی، در سیر تاریخی روایت‌پردازی دچار تغییرات چشمگیری شده است. در آثار کلاسیک و حتی نوکلاسیک، راوی گاه در موضعی محو‌شده و گاه آشکار در دو سطح هستی‌شناسانه و معرفت‌شناختی، کاملاً با ثبات و مقتدر می‌نماید. این ثبات و اقتدار در روایت‌های مدرن بسیار کمرنگ شده است؛ راوی به شکلی متردد و منزوی‌ به کنش روایتگری می‌پردازد، البته راوی مذکور با وجود استیصال شخصیتی و تردیدهای معرفت‌شناختی فراوان، به لحاظ هستی‌شناختی هنوز حضور دارد. با شکل‌گیری روایت‌های پسامدرن و رواج تلقی‌هایی همچون اقتدارزدایی از فراروایت‌ها، مرگ مؤلف و تغییرِ موضوع بازنمایی‌ها در قالب افشای کنش نوشتن، سبب می‌شود هویت راوی با دو شکل مقهوری آشکار و ضمنی نمایان شود. این نوشتاربه ضمن دلالت‌یابی مصداق‌های مقهوری، راوی روایت‌های پسامدرن را نشان خواهد داد. اولاً تظاهر به قدرت راوی خود شکلی از مقهوری است، ثانیاً مقهوری کلان و فراگیری که در قالب تردید، تناقضات معرفت‌شناختی و تزلزل خودخواستۀ هستی‌شناختی، راوی را در برگرفته، وضعیتی است که به رغم عدم همسویی با تجربه هایی مألوف و به ظاهر با ثبات پیشین، چه بسا به لحاظ معرفتی-هستی‌شناختی واقعی‌ترو دموکراتیک‌تر هم هست. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری شامل دو رمان پسامدرن شاخص فارسی «آزاده خانم و نویسنده‌اش» از رضا براهنی و «کولی کنار آتش» از منیرو روانی‌پور است.
کلمات کلیدی: رمان فارسی، راوی، هویت، اقتدار، مقهوری، براهنی، روانی‌پور.

کلیدواژه‌ها

• رمان فارسی
• راوی
• هویت
• اقتدار
• مقهوری
• براهنی
• روانیپور

عنوان مقاله [English]

The Familiar Narrative Experiences and Subjugation of the Narrator in Postmodern Novels (Based on the Two Novels Azadeh Khanum and Her Author and Gypsy by the Fire)

نویسندگان [English]

• NAJMULDEEN ROOSTAM ¹
• dyar mardan ²

¹ Ph.D.in persian language and literature and a researcher at the research , Education and Conculting Center Of charmo University , Kurdistan Region Of Iraq , najmadin.rostam@chu.edu.iq

² faculty oflanguages and humanities , language and literature, charmo university, chamchamal , kurdistan region of iraq.

چکیده [English]

The role and identity of the narrator, as the primary agent of intertextual narratives, have undergone significant transformations throughout the history of narrative discourse. In classical and even neoclassical works, the narrator sometimes occupies an ambiguous position, while at other times, they are distinctly defined, maintaining ontological and epistemological stability and authority. However, in modern narratives, this stability and authority have been considerably diminished. The narrator engages in storytelling with hesitation and isolation, yet they remain ontologically present despite experiencing personal despair and profound epistemological uncertainties. With the emergence of postmodern narratives and the dominance of concepts such as the reauthorization of metanarratives, the "death of the author," and the shifting subject of representation—often manifesting through the explicit revelation of the writing process—the narrator's identity is disclosed in two distinct modes of subordination: explicit and implicit. This present study identifies key manifestations of narrative subordination in postmodern fiction. First, the narrator's ostensible claim to authority paradoxically functions as a form of subjugation. Second, a broader, more pervasive form of subjugation emerges, characterized by epistemological uncertainties, contradictions, and deliberate ontological instability. While this condition deviates from prior experiences of seemingly stable narrative structures, it may offer a more realistic and democratic approach to both epistemology and ontology. This study employs a descriptive-analytical methodology. Its corpus consists of two prominent Persian postmodern novels: Azadeh Khanum and Her Author by Reza Baraheni and Goli Kenar Atash by Moniro Ravanipour.

کلیدواژه‌ها [English]

• Persian Novel
• Narrator
• Identity
• Authority
• Moghuri
• Baraheni
• Rawanipour