نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گنبد کاووس
چکیده
ایده‌ها و مباحث کلامی، دینی و عرفانی در مثنوی عمدتا از طریق حکایت و داستان‌ها ارائه شده است.آنجا که مفاهیم متقابلی چون جهد و توکل، فقر و غنا، جبر و اختیار، عقل و عشق که در مباحثات کلامی نیز مناقشه‌آمیز هستند، موضوع داستان‌پردازی شده، گاه پایان‌بندی و نتیجه‌گیری داستان در تضاد با منطق گفتمانی داستان قرار می‌گیرد و آن زمانی است که منطق گفتمانی یکی از گفتگوگران که از قضا شخصیت مخالف ِقهرمان داستان است، به لحاظ عقلی، عرفی، اجتماعی و حتی دینی درست یا درست‌تر می‌نماید و داستان با بن‌بست گفتگویی مواجه می‌شود. در چنین وضعی، مولوی با وارد کردن امر متافیزیکی مسیر گفتگو را بر خلاف روند معقول و منطقی به جانب پارادایم گفتمانی دیگری هدایت می‌کند. آلبر کامو این برون رفت و توسل به امر فراطبیعی را «جهش» می‌نامد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با استناد به نظر کامو و آرای فلسفی کیرکگارد، داستان‌های «پادشاه و کنیزک»، «شیر و نخچیران» و «آن که در روزگار داوود دعا می‌کرد که مرا روزی بی‌رنج ده» را مبنای بررسی قرار داده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد که مولوی در هر سه داستان با وارد کردن امر متافیزیکی مانند عمل مبتنی بر الهام و مکاشفه در خلوت و محراب و آمدن عنصری الهی، داستان را از بن بست گفتمانی خارج می‌کند. این جهش به میانجیِ نمادپردازی به مثابه امری تمامیت‌بخش، رمزگشایی و تفسیرهای دینی و عرفانی خود را توجیه‌پذیر می‌کند و رأی قطعی صادر می‌کند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
"Leap" in Masnavi: A Way to Get Out of the Discursive Impasse
نویسنده [English]
- Maryam RaminNia
Assistant professor of Persian literature Group, Humanities Faculty, Gonbad Kavus University
چکیده [English]
Theological, religious, and mystical ideas and topics in Masnavi are mainly presented through anecdotes and stories, where mutual concepts such as effort and trust, poverty and wealth, determinism and free will, and reason and love, which are also controversial in theological discussions, are the subject of storytelling. Sometimes, the ending and conclusion of the story conflict with the discourse logic of the story, and that is when the discourse logic of one of the interlocutors, who happens to be the opposite character of the hero of the story, seems correct or more correct in terms of reason, custom, social, and even religion, and the story encounters a dialogue deadlock. In such a situation, by introducing the metaphysical issue, Rumi directs the conversation to another discourse paradigm, contrary to the reasonable and logical process. Albert Camus calls this departure and appeal to the supernatural "leap". This research, through the descriptive-analytical method and based on the opinion of Camus and the philosophical views of Kierkegaard, analyzed the stories "The King and the Maid", "The Lion and the Rabbit", and "The One Who Prayed in the Days of David to Give Me a Day Without Suffering". The results of the study show that in all three stories, Rumi takes the story out of the discursive impasse by introducing a metaphysical matter such as action based on inspiration and revelation in solitude and altar and the coming of a divine element. This leap, through the mediation of symbolization as a matter of completeness, justifies its decoding and religious and mystical interpretations and issues a definitive opinion.
This research, in a descriptive-analytical method, based on the opinion of Camus and the philosophical views of Kierkegaard are analyzed the stories
"The King and the Maid", "The Lion and the Animals" and "The one who prayed for a in the livelihood without effort". The result of the study shows that in all three stories, Maulvi takes the story out of the discursive impasse by introducing
a metaphysical matter such as inspiration and revelation and other divine elements.
کلیدواژه‌ها [English]
- Leap
- Metaphysical matter
- symbolism
- completeness
- masnavi
)