نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش‌آموخته‌ی دکتری فلسفه اخلاق، دانشگاه قم
چکیده
مقاله حاضر می‌کوشد سیر گذار از وجوه اخلاقی روایت ـ به‌عنوان یکی از مفاهیم نظریه ادبی ـ را تا طرح مفهوم «اخلاق روایت» بر اساس چنان وجوهی شرح دهد. مهم‌ترین این وجوه عبارت‌اند از: نسبت «روایت و فهم»، «روایت به مثابه بنیان هویت»، «روایت و دیگری»، «روایت و تخیل» و در نهایت «روایت، فضیلت و حکمت عملی». به منظور تبیین این موضوع هم در زمینه ادبیات و هم فلسفه، پس از معرفی اجمالی مفهوم و نظریه‌های روایت معاصر از رویکردهای تازه‌ای یاد می‌شود که بر کارکرد روایت در زمینه فهم متمرکز شده‌اند. سپس با استفاده از روش تحلیل و استنتاج نشان داده می‌شود نسبت روایت با فهم و فهم از خویشتن موجب می‌شود روایت بتواند نقشی را در بنیان اخلاق نیز ایفا کند؛ چراکه فهم از خویشتن در هرمنوتیک فلسفی با وجود پیوند می‌یابد، هویت آدمی وجهی روایی به خود می‌گیرد و از این میان «هویت روایی» سربر می‌کشد. در نتیجه خویشتن جز در پرتوی «دیگری» تقوم نمی‌یابد و طرح مفهوم «دیگری» لاجرم امکان طرح اخلاق و در نتیجه ایفای نقش روایت را در اخلاق ممکن می‌سازد. از طرف دیگر روایت هم به خاطر اهمیتش برای اصل قاعدۀ زرین و هم به‌مثابه محمل تخیل اخلاقی، اهمیت بسیاری دارد. در نهایت روایت و داستان به دلیل غنای خود زمینه‌ای را برای کسب فضایل و اقدام مطابق با حکمت عملی فراهم می‌سازد. نتیجه اینکه روایت می‌تواند نقشی اساسی در حوزه اخلاق ایفا کند. در نهایت می‌توان از مفهوم «اخلاق روایت» به‌عنوان شکلی از اخلاق هنجاری و سه دسته تقریر آن سخن گفت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
From Moral Aspects of Narrative to the Concept of "Narrative Ethics"
نویسنده [English]
- Abolfazl Tavakoli Shandiz
Phd. in philosophy of ethics, Qom University
چکیده [English]
The present research tries to explain the transition from the moral aspects of narrative, as one of the concepts of literary theory, to the design of the concept of "narrative ethics" based on such aspects. The most important of these aspects are the relationships between "narrative and understanding", "narrative as the foundation of identity", "narrative and other", "narrative and imagination", and finally, "narrative, virtue, and practical wisdom". In order to explain this issue in the fields of literature and philosophy, after briefly introducing the concept and theories of narrative, new approaches that focus on the function of narrative in the field of understanding are mentioned. Then, using the analysis and inference methods, it is revealed that the relationship between narrative, understanding, and self-understanding enables the narration to play a role in the foundation of ethics; since the understanding of oneself in philosophical hermeneutics is connected with existence, human identity takes on a narrative nature, and from this, "narrative identity" emerges. Therefore, the self does not exist except in the light of "other" and the concept of "other" inevitably makes it possible to propose ethics and as a result, to play the role of narration in ethics. On the other hand, narrative is very important both because of its importance for the principle of the golden rule and as a vehicle for moral imagination. Finally, because of their richness, narrative and story provide a basis for acquiring virtues and acting according to practical wisdom. The result is that narrative can play a fundamental role in the field of ethics. In conclusion, the concept of "narrative ethics" can be mentioned as a form of normative ethics and its three types.
کلیدواژه‌ها [English]
- Narrative
- Self-understanding
- Narrative identity
- Moral imagination
- Normative ethics
- Narrative ethics
)